भारतामधील मोबाइल फोन मार्केट शेअर – संपूर्ण माहिती

 भारतामधील मोबाइल फोन मार्केट शेअर 2024-25: संपूर्ण माहिती

   भारत हा जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात मोठा मोबाइल फोन बाजार आहे. १.४ अब्ज लोकसंख्या असलेल्या या देशात स्मार्टफोनची मागणी सातत्याने वाढत आहे. मोबाईल इंटरनेटच्या वाढत्या वापरामुळे आणि स्वस्त डेटा प्लॅन्समुळे भारतातील स्मार्टफोन युजर्सची संख्या झपाट्याने वाढली आहे. त्यामुळेच मोबाइल कंपन्यांसाठी भारत एक महत्त्वाचा बाजार बनला आहे.

२०२४-२५ मध्ये भारतातील मोबाइल मार्केट शेअर (टक्केवारी):

 सर्वेक्षणानुसार आणि IDC / Counterpoint Research च्या रिपोर्टनुसार अंदाजे मार्केट

 शेअर खालीलप्रमाणे आहे (थोडेफार बदल शक्य):

 मुख्य ब्रँड्सचे मार्केट शेअर (Q4 2024):

• Vivo – 20% :-  Vivo हा भारतातील नंबर 1 ब्रँड ठरला आहे. त्याच्या Y आणि V सिरीजमुळे मोठ्या प्रमाणात विक्री झाली.

• Xiaomi – 19% :- बजेट आणि मिड-रेंज सेगमेंटमध्ये Xiaomi ची पकड अजूनही मजबूत आहे.

• Samsung – 3ऱ्या स्थानी, विक्रीत 12% घट:- Samsung च्या गॅलक्सी सिरीजमध्ये काही प्रमाणात मागणी कमी झाल्यामुळे मार्केट शेअर घटला आहे.

• OPPO – विक्रीत 41% वाढ :- OPPO ने बजेट आणि कॅमेरा फोकस्ड फोनसह बाजारात जोरदार प्रवेश केला आहे.

स्मार्टफोन मार्केट ट्रेंड्स (2024):

•  एकूण विक्री वाढ: 2024 मध्ये स्मार्टफोन विक्रीत 1% वाढ झाली असून 153 दशलक्ष युनिट्सची विक्री झाली.
•  उच्च कमाई: विक्रीत फारशी वाढ नसतानाही मोबाइल मार्केटचे होलसेल उत्पन्न 9% ने वाढले.
•  प्रिमियम सेगमेंटमध्ये वाढ: लोक जास्तीत जास्त प्रिमियम स्मार्टफोनकडे वळत आहेत,
• ज्यामुळे Apple आणि Samsung यांचे फ्लॅगशिप फोन जास्त विकले जात आहेत.

'मेक इन इंडिया' आणि उत्पादन

• देशांतर्गत उत्पादनात वाढ: 'मेक इन इंडिया' मोहिमेमुळे भारतात तयार होणाऱ्या फोनची विक्री 6% ने वाढली आहे.
•  मोबाइल निर्यात: Apple आणि Samsung यांनी एकत्रितपणे भारताच्या मोबाइल निर्यातीच्या 94% वाटा उचलला आहे.

 नवीन घडामोडी (2024-25):

•  सरकारकडून कर कपात: काही मोबाइल भागांवरील आयात कर कमी करून, Apple व Xiaomi ला प्रोत्साहन दिले गेले आहे.
•  शोध सुरु: भारत सरकारने Amazon व Flipkart सोबत Samsung व Xiaomi वर साठेबाजीच्या आरोपाखाली चौकशी सुरु केली आहे.

    भारतामधील मोबाइल बाजार दिवसेंदिवस विकसित होत आहे. Vivo, Xiaomi आणि Samsung सारखे ब्रँड्स यामध्ये आघाडीवर असून ‘मेक इन इंडिया’ अंतर्गत उत्पादन आणि निर्यातीत वाढ झालेली आहे. 2025 मध्ये प्रिमियम सेगमेंट, 5G आणि AI स्मार्टफोन यामध्ये मोठी वाढ अपेक्षित आहे.

भारतातील मोबाइल फोन मार्केटमध्ये प्रमुख ब्रँड्स

 सध्या भारतात अनेक देशी आणि विदेशी ब्रँड्स उपलब्ध आहेत, पण त्यापैकी काही कंपन्यांनी बाजारावर वर्चस्व निर्माण केले आहे:

 1. Xiaomi (शाओमी)

 शाओमी ही चीनी कंपनी भारतात गेल्या काही वर्षांपासून अव्वल स्थानावर आहे. रेडमी आणि पोको हे त्यांच्या लोकप्रिय सब-ब्रँड्समुळे ही कंपनी बजेट आणि मिड-रेंज मार्केटमध्ये मजबूत आहे. त्यांच्या स्मार्टफोनमध्ये चांगले फीचर्स कमी किमतीत मिळतात, ज्यामुळे भारतीय ग्राहकांचा कल शाओमीकडे अधिक आहे.

 2. Samsung (सॅमसंग)

 सॅमसंग ही कोरियन कंपनी आहे, जी भारतात वर्षानुवर्षे काम करत आहे. त्यांच्या गॅलेक्सी सीरिजमधील फोन्स हे प्रीमियमपासून बजेट पर्यंत उपलब्ध असतात. सॅमसंगने ‘मेड इन इंडिया’ धोरणामुळे आपल्या स्थानिक उत्पादन क्षमतेला चालना दिली आहे.

 3. Vivo आणि Oppo

 या दोन्ही ब्रँड्स BBK Electronics या मातृसंस्थेच्या आहेत. Vivo आणि Oppo हे भारतात मुख्यतः कॅमेरा-केंद्रित स्मार्टफोन्ससाठी ओळखले जातात. त्यांचा ऑफलाइन नेटवर्क खूप मजबूत आहे, ज्यामुळे ग्रामीण भागातही त्यांची लोकप्रियता आहे.

 4. Realme

 Realme ही BBK Electronics चाच अजून एक ब्रँड आहे, ज्याने अल्पावधीत भारतीय बाजारात मोठं स्थान मिळवलं आहे. त्यांचे फोन्स चांगले प्रोसेसर, मोठी बॅटरी आणि आकर्षक डिझाईनसह येतात. युवकांमध्ये हा ब्रँड खूप प्रसिद्ध आहे.

 5. Apple

 Apple हे प्रीमियम सेगमेंटसाठी प्रसिद्ध आहे. iPhone ही त्यांची प्रमुख ओळख आहे. भारतीय बाजारात iPhone चा शेअर तुलनेने कमी असला तरी, प्रीमियम युजर्समध्ये त्यांची प्रचंड मागणी आहे. सध्या Apple ने भारतात उत्पादन सुरू केले असून त्याचा उपयोग खर्च कमी करण्यासाठी केला जात आहे.

 ग्रामीण भारतात वाढती मागणी

     ग्रामीण भागातही मोबाइल वापर वाढत आहे. डिजिटल व्यवहार, शिक्षण, ई-गव्हर्नन्स आणि ऑनलाईन व्यवहार यामुळे स्मार्टफोनचे महत्त्व वाढले आहे. स्वस्त 4G नेटवर्क आणि सरकारी डिजिटल इंडिया उपक्रमामुळे मोबाईल फोन्सची पोहोच वाढली आहे.

 5G चा प्रभाव

     5G सेवा सुरू झाल्यानंतर मोबाईल कंपन्यांनी 5G-सक्षम स्मार्टफोन्स लाँच करण्यावर भर दिला आहे. शाओमी, सॅमसंग, रियलमी आणि व्हिवो यांनी २०,००० च्या खालीही 5G फोन बाजारात आणले आहेत. यामुळे भारतात 5G फोनची मागणी वाढली आहे.

 भारतातील मोबाइल उत्पादन

     भारत सरकारच्या 'Make in India' आणि 'Production Linked Incentive (PLI)' योजनांमुळे अनेक कंपन्यांनी भारतात उत्पादन सुरू केले आहे. Foxconn, Wistron यांसारख्या कंपन्या Apple साठी भारतात iPhone बनवत आहेत. सॅमसंग, शाओमी आणि इतर अनेक कंपन्यांनीही भारतात उत्पादन केंद्रे उभी केली आहेत.

 भविष्यातील ट्रेंड्स

 फोल्डेबल फोन्स – सॅमसंग आणि मोटोरोलाने फोल्डेबल फोन्स बाजारात आणले आहेत, ज्यांची किंमत जास्त असली तरी हाय-टेक युजर्समध्ये त्यांची मागणी आहे.

•  AI आणि स्मार्ट फीचर्स – अनेक कंपन्या आता AI बेस्ड कॅमेरा, बॅटरी ऑप्टिमायझेशन, वॉइस असिस्टंट यांसारखे फीचर्स देत आहेत.
•  ई-कॉमर्स द्वारे विक्री – Flipkart, Amazon यांसारख्या ऑनलाईन प्लॅटफॉर्मवरून स्मार्टफोन विक्रीत मोठी वाढ झाली आहे.
•  इनोव्हेशन आणि स्पर्धा – दर महिन्याला नवीन फोन्स लाँच होत असून ग्राहकांसाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत.

     भारत हा मोबाइल फोन कंपन्यांसाठी एक विशाल आणि वेगाने वाढणारा बाजार आहे. विविध किंमत श्रेणीत विविध गरजा पूर्ण करणारे स्मार्टफोन उपलब्ध असल्यामुळे भारतातील ग्राहक खूप चोखंदळ झाले आहेत. भविष्यात 5G, फोल्डेबल डिव्हाईसेस, आणि AI फीचर्स यामुळे स्मार्टफोन मार्केट अजून गतिमान होणार आहे. शाओमी, सॅमसंग, व्हिवो, रियलमी आणि अॅपल हे प्रमुख खेळाडू असले तरी नवीन कंपन्यांसाठीही संधी आहेत.