भारतात LPG चा दर कसा ठरतो ,ते समजून घेऊ.

LPG चा दर (Rate) कसा ठरतो?

हे समजून घेण्यासाठी आपल्याला काही मुख्य घटक लक्षात घ्यावे लागतात. खाली मी संपूर्ण प्रक्रिया सोपी भाषेत समजावली आहे.

1. आंतरराष्ट्रीय बाजारभाव (Import Price / CP Rate)

भारतात LPG चा बहुतांश भाग आयात केला जातो.

दर महिना Saudi Aramco Contract Price (CP Rate) या आधारावर LPG चा बेस रेट ठरतो.

हा दर USD प्रति मेट्रिक टन (MT) मध्ये दिला जातो.

उदाहरण:जर CP दर $500/MT असेल आणि 1 MT = 1000 किलो, तर

1 किलो LPG साठी बेस रेट = $0.50

2. डॉलरचा विनिमय दर (INR/USD Exchange Rate)

भारतात पैसे रुपयेमध्ये मोजले जातात, त्यामुळे डॉलरचा दर महत्त्वाचा असतो.

जर 1 डॉलर = ₹83 असेल, तर

1 किलो LPG चा बेस रेट = $0.50 x ₹83 = ₹41.50

3. ट्रान्सपोर्ट आणि बीमा खर्च (Freight, Insurance, Landing Cost)

LPG ला भारतात आणण्याचा खर्च, विमा वगैरे धरला जातो.

हे साधारणतः ₹5–₹10 प्रति किलो असतो.

4. सरकारी कर (Taxes)

सरकार विविध प्रकारचे कर लावते:

जीएसटी (GST) – साधारणतः 5%

स्थानिक कर – राज्यानुसार वेगळे

सुब्सिडी/नॉन-सुब्सिडी भेद

 

5. तेल कंपन्यांचा खर्च आणि नफा

भारतीय ऑइल कंपन्यांचा वितरण खर्च, सिलिंडर भरवणे, वाहतूक, विक्रेत्याचा नफा हे सर्व धरले जाते.

साधारणतः ₹100-₹150 प्रति सिलिंडर एवढा खर्च धरला जातो.

 

6. सबसिडी (Subsidy)

जर सरकारने सबसिडी दिली, तर ग्राहकाला त्या प्रमाणात सवलतीचा दर मिळतो.

सध्याच्या काळात बहुतांश भागात सबसिडी बंद आहे किंवा फक्त PMUY अंतर्गत दिली जाते.

एकूण दराची उदा. गणना (१४.२ किलोच्या सिलिंडरसाठी):

सध्याचे दर (एप्रिल २०२५ मध्ये) ₹950–₹1100 दरम्यान असतात, शहरानुसार थोडा फरक असतो.

टीप - वरिल महिती सद्या स्थीत आहे, हयात बदल होउ शकातात.