SIP, म्युच्युअल फंड्स आणि NPS: गुंतवणुकीचे फायदे की तोटे?

 

SIP, म्युच्युअल फंड्स आणि NPS – गुंतवणुकीचे फायदे की तोटे?

    आजच्या धावपळीच्या युगात प्रत्येक व्यक्तीला भविष्यासाठी आर्थिक स्थैर्य हवे असते. यासाठी SIP (Systematic Investment Plan), म्युच्युअल फंड्स आणि NPS (National Pension System) या गुंतवणूक पर्यायांची निवड केली जाते. पण हा प्रश्न सतत मनात येतो – “हे गुंतवणूक पर्याय फायदेशीर आहेत का, की त्यामध्ये काही धोके लपले आहेत?” चला, या लेखात त्याचा सविस्तर आढावा घेऊया

1. SIP म्हणजे काय?

    SIP म्हणजे Systematic Investment Plan. ही म्युच्युअल फंडामधील गुंतवणुकीची एक पद्धत आहे. यात ठराविक रक्कम दर महिन्याला गुंतवली जाते.

फायदे:

• शिस्तबद्ध गुंतवणूक: दर महिन्याला एक ठराविक रक्कम गुंतवल्याने गुंतवणुकीची सवय लागते.
• रुपी कॉस्ट ऍव्हरेजिंग: मार्केट खाली गेलं तरी अधिक युनिट्स मिळतात आणि सरासरी किंमत कमी होते.
• कम्पाउंडिंगचा फायदा: लांब कालावधीसाठी गुंतवणूक केल्यास व्याजावर व्याज मिळते.

तोटे:

• मार्केट रिस्क: मार्केटमध्ये मंदी आली तर नफा कमी किंवा तोटा होऊ शकतो.
• लवचिकता कमी: SIP रद्द केल्यास दंड किंवा परतावा कमी मिळू शकतो.

2. म्युच्युअल फंड म्हणजे काय?

    म्युच्युअल फंड म्हणजे अनेक गुंतवणूकदारांकडून पैसे जमा करून त्याचे शेअर बाजार, बाँड्स किंवा इतर साधनांमध्ये गुंतवणूक केली जाते.

फायदे:

• व्यवसायिक व्यवस्थापन: तज्ज्ञ फंड मॅनेजर गुंतवणूक सांभाळतात.
• विविधतेचा फायदा (Diversification): अनेक कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक असल्याने जोखीम कमी होते.
• सुलभता आणि पारदर्शकता: ऑनलाइन गुंतवणूक आणि ट्रॅकिंग सहज शक्य.
• लघुरकमी गुंतवणूक: ₹500 पासून गुंतवणूक सुरू करता येते.

 तोटे:

• मार्केट आधारित जोखीम: शेअर बाजारातील चढ-उतारांचा परिणाम थेट गुंतवणुकीवर होतो.
• फीस आणि चार्जेस: काही फंड्समध्ये व्यवस्थापन फी आणि एंट्री/एग्झिट चार्जेस लागू होतात.
• गुंतवणूक फसवणूक जोखीम: फसव्या कंपन्यांचे फंड्स टाळले पाहिजेत.

 3. NPS म्हणजे काय?

NPS म्हणजे National Pension System. ही केंद्र सरकारद्वारे चालवलेली निवृत्ती योजना आहे.

 फायदे:

•  कर बचत: कलम 80CCD(1B) अंतर्गत ₹50,000 अतिरिक्त कर सवलत मिळते.
• नियमित पेन्शन: निवृत्तीनंतर नियमित उत्पन्नाची सोय.
• कमी खर्च: NPS चे व्यवस्थापन शुल्क अतिशय कमी असते (0.01% ते 0.03%).
• उच्च परतावा: सरकारी योजना असूनसुद्धा इक्विटीमध्ये गुंतवणूक केल्यामुळे चांगला परतावा मिळू शकतो.

 तोटे:

• लिक्विडिटी कमी: 60 वर्षांपूर्वी पैसे काढता येत नाहीत (काही अपवाद वगळता).
• एन्युइटीमध्ये अट: maturity वर 40% रक्कम अनिवार्यपणे एन्युइटीमध्ये गुंतवावी लागते.
• परतावा निश्चित नाही: सरकारी योजना असूनही परतावा बाजारावर अवलंबून असतो.

    जर तुम्हाला लांबकालीन संपत्ती निर्माण करायची असेल तर SIP आणि म्युच्युअल फंड्स हे चांगले पर्याय आहेत. तुम्ही निवृत्तीनंतरची सुरक्षितता

लक्षात घेत असाल, तर NPS उत्तम पर्याय ठरतो. मात्र प्रत्येक गुंतवणूक प्रकारात काही प्रमाणात जोखीम असतेच, त्यामुळे तुमच्या आर्थिक उद्दिष्टानुसार योग्य पर्याय निवडणे गरजेचे आहे.

महत्त्वाचा सल्ला:

• गुंतवणूक करण्यापूर्वी आपले ध्येय स्पष्ट ठेवा.
• जोखीम घेण्याची क्षमता ओळखा.
• सल्लागाराचा सल्ला घ्या (जर गरज भासली तर).
• नियमित गुंतवणूक करा आणि संयम ठेवा.