योगासने व डायट प्लॅन – सर्व वयोगटासाठी (पुरुष आणि महिला)

 योगासने व डायट प्लॅन – सर्व वयोगटासाठी (पुरुष आणि महिला)

 निरोगी आयुष्य जगण्यासाठी योग व संतुलित आहार हे दोन महत्त्वाचे घटक आहेत. कोणत्याही वयात, लिंग किंवा जीवनशैलीनुसार आपल्याला योग्य योगासनं आणि आहार योजना (Diet Plan) पाळणं आवश्यक असतं. योग्य पद्धतीने घेतलेला आहार आणि नियमित योग शरीराला रोगमुक्त, तंदुरुस्त आणि मन प्रसन्न ठेवतो.

 चला पाहूया, वयोगटानुसार योगासने आणि डायट प्लॅन – पुरुष आणि महिलांसाठी.

 1. वय 5 ते 15 वर्षे – लहान मुलं/किशोरवयीन

• योगासने:
• ताडासन – उंची वाढीसाठी
• वज्रासन – पचनशक्ती सुधारते
• भुजंगासन – पाठीचा कणा बळकट
• प्राणायाम – मनःशांतीसाठी

 डायट प्लॅन:

• सकाळी: दूध + फळं (केळं/सफरचंद)
• शाळेसाठी डबा: पोळी-भाजी + फळ
• संध्याकाळी: नाचणी सत्व, पाणीपुरी टाळा
• रात्री: भाकरी + डाळ/भाजी + सूप
•  टीप: Junk food, soft drinks टाळावेत.

 

2. वय 16 ते 30 वर्षे – विद्यार्थी व तरुण

• योगासने:
• सूर्यनमस्कार (10 फेऱ्या) – शरीर Active ठेवण्यासाठी
• धनुरासन – पोटाची चरबी कमी
• कपालभाती – त्वचा आणि फोकस सुधारतो
• अनुलोम-विलोम – मेंदूला ऊर्जा

 

• डायट प्लॅन:
• सकाळी: गरम पाणी + मध + ओट्स/उपमा
• दुपारी: पोळी-भाजी + भात + कोशिंबीर
• संध्याकाळी: फळं किंवा भेळ (कमी मिरची)
• रात्री: सूप + डाळीचे पीठाचे थालीपीठ

• टीप: प्रोटीन वाढवा – मूग, हरभरा, अंडी (नसल्यास पनीर).

 

3. वय 31 ते 45 वर्षे – नोकरी करणारे, पालक वर्ग

•  योगासने:
• वज्रासन – जेवणानंतर बसणं
• त्रिकोणासन – शरीरात साचलेली चरबी कमी
• नौकासन – पोटासाठी
• भ्रामरी – तणाव दूर करते
•  डायट प्लॅन:
• सकाळी: ओट्स/मिसळ + लिंबूपाणी
• ऑफिसमध्ये: कोरडं फळं, सुकामेवा
• दुपारी: 2 पोळ्या + भाजी + थोडासा भात + ताक
• संध्याकाळी: सूप, ग्रीन टी, भिजवलेले बदाम
• रात्री: हलका आहार (खिचडी/सूप)
•  टीप: साखर, जास्त मिठ टाळा. एक तास चालणे गरजेचे.

 

4. वय 46 ते 60 वर्षे – मध्यमवयीन (माता-पिता वर्ग)

• योगासने:
• वज्रासन
• मार्जारी आसन – सांधेदुखी कमी करण्यासाठी
• सेतुबंधासन – पाठीसाठी
• प्राणायाम – रक्तदाब व श्वसनासाठी
•  डायट प्लॅन:
• सकाळी: लिंबूपाणी + नाचणी किंवा दलिया
• सकाळी 10 वाजता: फळं – पपई/सफरचंद
• दुपारी: भाकरी + भाजी + पातळ डाळ + ताक
• संध्याकाळी: हर्बल टी किंवा तुळशीचा काढा
• रात्री: सूप किंवा मूग डाळीची खिचडी
•  टीप: मिठ, तूप मर्यादित. रोज थोडी हलकी चालणे आवश्यक.

5. वय 60 वर्षांपुढे – वृद्धजन

• योगासने (हलकेफुलके):
• ताडासन (काठावर उभे राहून)
• वज्रासन (जर शक्य असेल तर)
• अनुलोम-विलोम
• ध्यान व शांत बसणं
• डायट प्लॅन:
• सकाळी: गरम पाणी + मध/लिंबू
• नाश्ता: पोळी/भाकरी + पातळ भाजी
• दुपारी: थोडा भात + वरण + भाजी + ताक
• संध्याकाळी: दुध किंवा सुकामेवा (मोजकेच)
• रात्री: दलिया/सूप
• टीप: जेवण पचायला हलकं आणि वेळेवर असावं. झोपेपूर्वी थोडं हळदीचं दूध घ्यावं.

    वय कोणतंही असो, शरीर तंदुरुस्त ठेवायचं असेल तर "योगासने आणि योग्य आहार" हे मूलभूत शस्त्र आहेत. यामध्ये कोणताही खर्च नाही, औषधं नाहीत, फक्त थोडा नियमितपणा, शिस्त आणि जागरूकता हवी.