अमेरिकेने त्यांच्या नागरिकांना भारतात प्रवास न करण्याचा सल्ला दिला

 अमेरिकेने त्यांच्या नागरिकांना भारतात प्रवास करताना अधिक सावधगिरी बाळगण्याचा (Level 2: Exercise Increased Caution) सल्ला दिला आहे. याचे मुख्य कारण म्हणजे गुन्हेगारी (Crime) आणि दहशतवाद (Terrorism). अमेरिकेच्या परराष्ट्र विभागाने (U.S. Department of State) 16 जून 2025 रोजी हे अद्ययावत प्रवास मार्गदर्शक (Travel Advisory) जारी केले आहे.

या मार्गदर्शिकेत नमूद केलेली प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:

 * गुन्हेगारी (Crime):

 * हिंसक गुन्हे (Violent Crime): भारतात, विशेषतः पर्यटन स्थळांवर आणि इतर ठिकाणी हिंसक गुन्हे, ज्यात लैंगिक अत्याचार (sexual assault) समाविष्ट आहेत, घडतात असे म्हटले आहे.

 * बलात्कार (Rape): बलात्कार हा भारतातील सर्वात वेगाने वाढणाऱ्या गुन्हेगारीपैकी एक आहे, असे मार्गदर्शकात म्हटले आहे.

 * एकट्याने प्रवास टाळावा: विशेषतः महिलांना एकट्याने प्रवास न करण्याचा सल्ला दिला आहे.

 * दहशतवाद (Terrorism):

 * दहशतवादी हल्ले कोणत्याही क्षणी किंवा कमी सूचनेवर होऊ शकतात.

 * दहशतवादी पर्यटक स्थळे, वाहतूक केंद्रे (transportation hubs), बाजार/शॉपिंग मॉल्स (markets/shopping malls) आणि सरकारी सुविधांना (government facilities) लक्ष्य करू शकतात.

 * विशिष्ट क्षेत्रांसाठी विशेष सूचना (Specific Areas with Increased Risk): काही विशिष्ट क्षेत्रांमध्ये जास्त धोका असल्याने तेथे   प्रवास न करण्याचा किंवा प्रवासाचा फेरविचार करण्याचा सल्ला दिला आहे:

 * जम्मू आणि काश्मीर (Jammu and Kashmir): दहशतवाद आणि नागरी अशांतता (civil unrest) यामुळे येथे प्रवास करू नये (लडाखच्या पूर्वेकडील भाग आणि त्याची राजधानी लेह वगळता). श्रीनगर, गुलमर्ग आणि पहलगाम यांसारख्या काश्मीर खोऱ्यातील पर्यटन स्थळांवरही हिंसाचार होतो.

 * भारत-पाकिस्तान सीमा (India-Pakistan Border): सशस्त्र संघर्षाच्या संभाव्यतेमुळे या भागात प्रवास करू नये. अटारी (भारत)-वाघा (पाकिस्तान) ही एकमेव अधिकृत क्रॉसिंग पॉइंट आहे.

 * मध्य आणि पूर्व भारतातील काही भाग (Parts of Central and East India): दहशतवादाच्या धोक्यामुळे, विशेषतः नक्षलवादी (Maoist extremist groups, "Naxalites") गटांच्या सक्रियतेमुळे, छत्तीसगड, झारखंड, तेलंगणा, आंध्र प्रदेश, महाराष्ट्र (पूर्वेकडील भाग), मध्य प्रदेश (पूर्वेकडील भाग), उत्तर प्रदेश, बिहार, पश्चिम बंगाल आणि ओडिशाच्या ग्रामीण भागात प्रवास करू नये.

 * मणिपूर (Manipur): वांशिक आधारित हिंसाचारामुळे (ethnic-based violence) आणि भारतीय सरकारी कर्मचाऱ्यांवरील हल्ल्यांमुळे येथे प्रवास करू नये.

* ईशान्येकडील राज्ये (Northeastern States): दहशतवाद आणि वांशिक बंडखोर हल्ल्यांमुळे (ethnic insurgent attacks) आसाम, नागालँड, अरुणाचल प्रदेश, मिझोराम, सिक्कीम आणि त्रिपुराच्या काही भागांमध्ये प्रवासाचा फेरविचार करण्याचा सल्ला दिला आहे.

* ग्रामीण भागात मर्यादित सेवा (Limited Ability to Provide Emergency Services in Rural Areas):

* ग्रामीण भागात अमेरिकन सरकार आपल्या नागरिकांना आपत्कालीन सेवा (emergency services) पुरवण्यासाठी मर्यादित क्षमता असल्याचा उल्लेखही मार्गदर्शकात आहे.

* इतर महत्त्वाचे सल्ले (Other Important Advice):

* उपग्रह फोन (satellite phone) किंवा जीपीएस उपकरणे (GPS device) सोबत बाळगू नका, कारण भारतात ते बेकायदेशीर आहे आणि दंड किंवा तुरुंगवास होऊ शकतो.

* आपल्या वैयक्तिक सुरक्षा योजनांचा आढावा घ्या आणि आजूबाजूच्या परिस्थितीबद्दल सतर्क रहा.

* STEP (Smart Traveler Enrollment Program) मध्ये नोंदणी करण्याचा सल्ला दिला आहे, जेणेकरून आपत्कालीन परिस्थितीत अमेरिकन दूतावास तुमच्याशी संपर्क साधू शकेल.

थोडक्यात काय तर, अमेरिकेने त्यांच्या नागरिकांना भारतात प्रवास करताना गुन्हेगारी आणि दहशतवादाच्या वाढत्या धोक्यांमुळे अधिक सावधगिरी बाळगण्यास सांगितले आहे, तसेच काही विशिष्ट आणि संवेदनशील क्षेत्रांमध्ये प्रवास न करण्याचा किंवा प्रवासाचा फेरविचार करण्याचा सल्ला दिला आहे.