महाराष्ट्र राज्य एसएससी बोर्डाच्या अभ्यासक्रमात CBSE अभ्यासक्रम समाविष्ट करनार.

 

 * पूर्णपणे CBSE पॅटर्न नाही, तर घटकांचे एकत्रीकरण:

  * महाराष्ट्राचे शालेय शिक्षण मंत्री (मा. श्री. दादा भुसे - जरी ते आता शिक्षण मंत्री नसले तरी, हे विधान पूर्वी त्यांच्या नावाने प्रसिद्ध झाले होते, आणि आता श्री. दीपक केसरकर हे शिक्षण मंत्री आहेत) यांनी स्पष्ट केले आहे की, महाराष्ट्र राज्य एसएससी बोर्ड (SSC Board) बंद केले जाणार नाही.

   * याऐवजी, CBSE अभ्यासक्रमातील काही 'उत्तम पैलू' (finer aspects / select features) राज्य बोर्डाच्या अभ्यासक्रमात समाविष्ट केले जातील.

 * टप्प्याटप्प्याने अंमलबजावणी (Phased Implementation):

* हा बदल शैक्षणिक वर्ष 2025-26 पासून सुरू होणार आहे.

   * पहिल्या टप्प्यात, इयत्ता 1 ली साठी CBSE पॅटर्नचे घटक लागू केले जातील.

   * त्यानंतर, 2028 पर्यंत टप्प्याटप्प्याने इयत्ता 12 वी पर्यंतच्या सर्व वर्गांमध्ये हे बदल केले जातील. याचा आराखडा खालीलप्रमाणे:

     * 2025: इयत्ता 1 ली

     * 2026: इयत्ता 2 री, 3 री, 4 थी आणि 6 वी

     * 2027: इयत्ता 5 वी, 7 वी, 9 वी आणि 11 वी

     * 2028: इयत्ता 8 वी, 10 वी आणि 12 वी

 * अभ्यासक्रमात महाराष्ट्राचा इतिहास, भूगोल आणि मराठी भाषा कायम:

   * या बदलांदरम्यान, महाराष्ट्राचा इतिहास, भूगोल आणि मराठी भाषा हे विषय अभ्यासक्रमाचा अविभाज्य भाग राहतील याची ग्वाही दिली आहे.

   * बालभारती (Balbharati) नवीन पाठ्यपुस्तके तयार करण्याचे आणि अभ्यासक्रमात आवश्यक ते बदल करण्याचे काम करेल.

 * नवीन शैक्षणिक धोरण (NEP 2020) चा प्रभाव:

   * हे बदल राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण (NEP 2020) च्या अनुषंगाने केले जात आहेत. NEP 2020 मध्ये केवळ अंतिम परीक्षांवर नव्हे, तर विद्यार्थ्यांच्या सतत आणि सर्वसमावेशक मूल्यमापनावर (Continuous and Comprehensive Evaluation - CCE) तसेच सॉफ्ट स्किल्स (soft skills) विकासावर भर दिला जातो.

   * याचा उद्देश विद्यार्थ्यांना स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी (उदा. NEET, JEE) अधिक चांगल्या प्रकारे तयार करणे आणि त्यांना उच्च दर्जाचे शिक्षण देणे हा आहे.

 * शिक्षण पद्धतीत बदल:

   * केवळ घोकंपट्टीवर आधारित शिक्षणाऐवजी, संकल्पनात्मक समज (conceptual understanding) आणि       व्यावहारिक ज्ञानावर (practical knowledge) भर दिला जाईल.

   * मूल्यांकन प्रणालीमध्ये CBSE च्या धर्तीवर अधिक समग्र आणि विद्यार्थी-अनुकूल (holistic and                 student-friendly) बदल केले जातील.

    महाराष्ट्र राज्य बोर्ड पूर्णपणे CBSE बोर्डात रूपांतरित होणार नसले तरी, राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरणाच्या (NEP 2020) अंमलबजावणीचा एक भाग म्हणून, CBSE अभ्यासक्रमाचे काही निवडक आणि चांगले घटक टप्प्याटप्प्याने राज्य बोर्डाच्या अभ्यासक्रमात समाविष्ट केले जात आहेत. याचा उद्देश विद्यार्थ्यांची गुणवत्ता वाढवणे, त्यांना राष्ट्रीय स्तरावरील स्पर्धांसाठी तयार करणे आणि शिक्षण पद्धतीला अधिक आधुनिक व व्यावहारिक बनवणे हा आहे, त्याचबरोबर महाराष्ट्राची संस्कृती आणि भाषा अभ्यासक्रमात कायम राखली जाईल.

    या संदर्भात शिक्षण विभागाकडून अधिकृत परिपत्रके (Government Resolutions - GRs) वेळोवेळी जारी केली जातील, ज्यात या बदलांची सविस्तर माहिती आणि अंमलबजावणीचे वेळापत्रक असेल. तुम्ही महाराष्ट्र शासनाच्या शिक्षण विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवर (mahapariksha.gov.in किंवा school.maharashtra.gov.in) किंवा बालभारतीच्या वेबसाइटवर (balbharati.in) ही परिपत्रके तपासू शकता.